Richard P. Feynman

“You have no responsibility to live up to what other people think
you ought to accomplish. I have no responsibility to be like they
expect me to be. It’s their mistake, not my failing.”

Het is vandaag exact 102 jaar geleden dat in Queens, New York, Richard Philips Feynman werd geboren. Deze charismatische fysicus mag gerust als één van de grootsten aller tijden beschouwd worden. Van thuis uit aangevuurd om steeds nieuwe dingen uit te proberen en het klassieke denken op de proef te stellen, leerde kleine Richard op zijn eentje calculus. Voorbeelden hiervan zijn de zogenaamde Feynman trucs, creatieve en clevere manieren om bijvoorbeeld traditioneel moeilijke integralen op te lossen. Daarnaast verzon hij ook zijn eigen symbolen voor allerlei wiskundige bewerkingen en fysische grootheden, welke hij al gauw moest opgeven aangezien ze natuurlijk niet conventioneel waren. Met dit in het achterhoofd is het dan ook helemaal geen verrassing dat Dick1 Feynman afstudeert aan het MIT en in 1942 zijn Ph.D. behaalt aan Princeton University. In Princeton wordt hij al meteen voor de leeuwen gegooid wanneer hij voor een publiek met onder meer Einstein, Pauli en von Neumann, de Wheeler-Feynman Absorber Theory moet uitleggen, een soort van klassiek padintegraalformalisme voor elektrodynamica. Later dat jaar trouwde Feynman vol overtuiging met zijn jeugdliefde Arline Greenbaum, hoewel ze leed aan tuberculose en nog maar een paar jaar voor zich had.

Figuur 1: Feynman tijdens het Manhattan Project, links van Oppenheimer in het midden

 

Ondertussen was de Tweede Wereldoorlog goed op gang gekomen en ook Feynman, zoals vele fysici, werkte mee aan het Manhattan Project. Gefrustreerd door de overdreven beveiliging en geheimzinnigheid leerde Feynman de kluizen met geheime wetenschappelijke resultaten te kraken en bedacht hij allerlei manieren om de censuur te omzeilen door bijvoorbeeld raadseltjes of puzzels naar zijn vrouw te versturen. Tijdens deze periode bezocht hij ook wekelijks zijn vrouw in het ziekenhuis, van wie hij in 1945 jammer genoeg afscheid moest nemen. Na de oorlog begon Feynman te werken aan Quantumelektrodynamica, de theorie de die elektromagnetische kracht tussen deeltjes beschrijft. Dit leidde tot de wereldberoemde Feynman diagrammen, die toelaten om op een elegante en intuïtieve manier het gedrag van subatomaire deeltjes te beschrijven en leverde hem in 1965 de Nobelprijs in de fysica op. (https://en.wikipedia.org/wiki/Feynman_diagram)

De communistische backlash na de Tweede Wereldoorlog zorgde ervoor dat de Joodse Feynman onder het vizier van Hoover terechtkwam en dus nam hij een sabbatjaar in Rio de Janeiro, Brazilië. Hier ontdekte Richard zijn passie voor de sambamuziek en leerde hij onder andere de bongo’s te spelen. Hij gaf ook les aan de plaatselijke universiteit, waar hij de lessen fysica drastisch hervormde. Terug uit Brazilië kreeg Feynman een aanbod om les te geven aan het California Institute of Technology, Caltech in het kort, waar hij tot aan het einde van zijn leven zou blijven.

Andere belangrijke wetenschappelijke bijdrages, die voor fysici zeker een belletje doen rinkelen, zijn de theorie voor superfluïditeit, de padintegraal, de V-A Lagrangiaan voor de zwakke kernkracht en het Parton model voor de sterke kernkracht. Ook pionierde hij de vakgebieden kwantumcomputing en nanotechnologie.

Naast deze onnoemlijke wetenschappelijke bijdragen, heeft Feynman zich ook enorm ingezet voor de popularisatie en pedagogie van fysica. Hij was een bij- zonder goede lesgever en wordt gezien als één van de populairste fysici ooit. Als lid van het Challenger Disaster-onderzoekscomité werd hij wereldberoemd en zijn “Feynman Lectures on Physics”, geschreven voor zijn bachelorstudenten in Caltech, zijn een ware bestseller en verschaffen op een toegankelijke manier diepe inzichten in de fysica.
Meer informatie over deze invloedrijke fysicus vind je op https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Feynman, zijn autobiografie “Surely You’re Joking Mr. Feynman” en deze Ted Talk van zijn goede vriend Leonard Susskind https://www.youtube.com/watch?v=6Waurx8e-1o

1Vroeger was het gebruikelijk om namen in te korten en dit leidde ertoe dat Richard vaak tot Dick werd ingekort.

Bronnen:

door Marco Deweirdt