Nobelprijs 2019: Kosmologie en Exoplaneten

De lezing van prof. van der Wel is nu te bezichtigen op YouTube: https://youtu.be/NXCROxOmIfQ

 

De Nobelprijs Fysica werd in 2019 toegekend aan 3 onderzoekers “voor bijgedragen aan ons begrip van de evolutie van het heelal en de plek van de aarde in de kosmos.” Deze beschrijving is wellicht weinig specifiek, maar verwijst naar spectaculaire ontdekkingen.

Mayor en Queloz waren de eersten die een planeet ontdekten die rond een andere ster draait; dit is een fundamentele stap op weg naar het antwoord op de vraag of wij alleen zijn in de Melkweg en het heelal als geheel. Dat de Melkweg – eentje van miljarden sterrenstelsels – bestaat en het heelal een rijke structuur laat zien, is in vele opzichten al erg verrassend en een eerste voorwaarde voor het bestaan van planeten en leven.

En zodanig hangt het werk van de 2 genoemde winnaars samen met dat van Peebles, de 3e prijswinnaar: over een periode van 50 jaar heeft hij de meest fundamentele en geniale bijdragen geleverd aan het antwoord op de vraag: waarom is het heelal niet saai en donker, en waar komt de waargenomen structuur in het heelal, in de vorm van oplichtende sterrenstelsels, vandaan? In deze lezing zullen we vooral ingaan op de historische, kosmologische ontdekkingsreis met Jim Peebles als expeditieleider.

De talk wordt gegeven door prof. dr. Arjen van der Wel (UGent). Zijn onderzoek focust zich op het ontstaan en de evolutie van galaxieën. Van der Wel is hoofdonderzoeker van het LEGA-C project, een grote spectroscopische survey met de VLT in Chili naar hoge redshift galaxieën.